جایگاه مردم در اندیشه اجتماعی اسلام

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام احمدحسین شریفی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم در کانال خود در ایتا مطلبی با عنوان جایگاه مردم در اندیشه اجتماعی اسلام منتشر کرد و نوشت:

سال جهش تولید با مشارکت مردم را به محضر همه عزیزان تبریک می‌گویم و به همین مناسبت به نقش و جایگاه مردم در اندیشه اجتماعی اسلام اشاره‌ای می‌کنم.

از بنیادی‌ترین اندیشه‌های اجتماعی اسلام «مردمی‌سازی» فرهنگ و اقتصاد و اقدامات اجتماعی و حتی مردمی بودن حکومت اسلامی است. در نگاه اسلام، مردم محور همه موضوعات فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی و سیاسی‌اند و برجسته‌ترین نقش را در جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی دارند.

قرآن کریم به صراحت می‌فرماید یکی از کارویژه‌های پیامبران، مردمی کردن امور بوده است: «لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ؛ (حدید، ۲۵) ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حقّ از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم به عدالت برخیزند»

امیرمؤمنان(علیه السلام) در مسأله پذیرش حکومت، فرمودند:

«لَو لا حُضورُ الحاضِرِ وَ قِیامُ الحُجَّةِ بِوُجودِ النّاصِر ... لَاَلقَیتُ حَبلَها عَلی غارِبِها؛ اگر نبود حضور آن جمعیت و تمام شدن حجت با وجود یار و یاور ... هر آینه مهار شتر خلافت را بر شانه‌اش می‌انداختم» این جملات صراحت در این دارد که حضور مردم در تفکر اسلامی آنقدر مهم است که حجتی علیه امام معصوم خواهد بود. یعنی با حضور مردم تکلیف سیاسی و اجتماعی بر امام معصوم منجز می‌شود و بدون حضور مردم و بدون مشارکت مردمی حتی تکلیف سیاسی و اجتماعی و حکومتی از امام معصوم نیز ساقط می‌شود.

آن حضرت در ضمن یکی از سخنرانی‌های خود در صفین خطاب به یاران و لشکریان خود فرمودند:

«وَ لَیْسَ امْرُؤٌ وَ إِنْ عَظُمَتْ فِی الْحَقِّ مَنْزِلَتُهُ وَ تَقَدَّمَتْ فِی الدِّینِ فَضِیلَتُهُ بِفَوْقِ أَنْ یُعَانَ عَلَی مَا حَمَّلَهُ اللَّهُ مِنْ حَقِّه؛‏ و هیچ کس گر چه منزلتش در حق عظیم باشد و فضیلتش در دین بر دیگران پیشی داشته باشد چنان نیست که در ادای حقی که خدا بر او واجب کرده محتاج به کمک نباشد» یعنی حتی بزرگ‌ترین انسان‌ها و کامل‌ترین آدمیان برای انجام وظایف خود و ادای حقوق الهی نیازمند کمک و مشارکت مردمی‌اند. بدون اعانت مردمی و بدون خواست مردم و بدون همراهی مردم امکان تحقق هیچ برنامه‌ای وجود ندارد.