جهاد تبیین نباید تاریخ مصرف داشته باشد

اشاره: رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر جهاد تبیین به عنوان عنصری در مقابله با آماج حملات دشمن تاکید کرده اند؛ از جمله در دیدار با خطباء و مداحان اهل بیت علیهم السلام که نقشی ویژه در کنش های اجتماعی در بستر هیئت به عنوان پایگاهی مردمی دارند.

در همین راستا خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، با حجت الاسلام و المسلمین اسماعیل کاظمی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم، امام جمعه شهر پرند و از خطباء انقلابی کشور، گفت و گویی در جهت تحلیل و تببین منویات و بیانات رهبر معظم انقلاب انجام داده است که در ادامه می‌خوانید:

رسا- همانطور که مقام معظم رهبری همواره بر جهاد تبیین تاکید کردند، الگوی این جهاد تبیین در بستر هیئت به عنوان یک پایگاه مردمی و اجتماعی چگونه است و چه خصوصیاتی دارد؟

من گمان می‌کنم که خود جهاد تبیین نیاز به تبیین دارد؛ البته این اتفاق رخ نداده است. ما در جهاد تبیین مانند بسیاری از شعارهایی که حضرت آقا به عنوان نمادین در ابتدای سال می فرمایند، به صورت کلی از آن عبور کرده ایم و از واقع دور شده ایم. حال آنکه اساس جهاد تبیین در تمام شئون و جوانب اگر در جامعه اسلامی اتفاق بیفتد، رشد همه جانبه ای را به دنبال خواهد داشت و اثر آن در هئیت برای مداح، سخنران، شاعر و مخاطب و جامعه هدف مشهود خواهد بود‌. اگر بناست رشدی اتفاق بیفتد این رشد بایستی همه جانبه باشد.

مسئله بعدی درباره جهاد تبیین دیگری است که ما در مسائل اعتقادی نیز به جهاد تبیین نیاز داریم اما متاسفانه برخی جهاد تبیین را فقط سیاسی نگاه می‌کنند؛ در حالی که فقط سیاسی نیست؛ چرا که اگر صرفا سیاسی باشد معنایی ندارد که هیئت کانونی برای پاسخگویی به شبهات باشد.

رسا- گستره عرصه جهاد تبیین چه میزان است؟

جهاد تبیین بسیار عام و گسترده است؛ عموما ما آن را صرفاً سیاسی می کنیم، لذا متوقف می‌شویم و یا با مصداقی کردن جهاد تبیین با مسائل روزمره، آن پهنه عظیم جهاد تبیین را بسیار بسیار محصور و کوچک می‌کنیم. لذا تمام می‌شود. یعنی در بازه زمانی محدود و آن هم به جهت تاکیدات مستمر مقام معظم رهبری به آن پرداخت می‌شود و چهار صباحی بعد کمرنگ می‌شود. چرا؟ چون آن را صرفا در یک مصداق محصور می کنیم؛ در یک دولت، وزیر، رئیس جمهور و یک شخص می‌خواهد جهاد تبیین کند، یکی از مهمترین موضوعات در جهاد تبیین این است که باید در جهت اصل نظام و انقلاب و مبانی انقلاب و مکتب و ایدئولوژی مان باشد. هر کس در هر عرصه ای که می تواند؛ یکی در عرصه رسانه دیگری در عرصه منبر یا شعر؛ هرکس در هر عرصه‌ای که می‌تواند باید به جهاد تبیین بپردازد. اگر این اتفاق رخ دهد جهاد تبیین دیگر محصور و محدود نمی‌شود. جهاد تبیین نباید تاریخ مصرف داشته باشد.

رسا- نقش هیئت، خطباء و مداحان در جهاد تبیین چیست؟

خطباء و مداحان محبوبیت ویژه‌ای در بین اقشار مختلف مردم و نسل امروزی دارند فلذا از نفوذ کلام بالایی برخوردار هستند. اما متاسفانه برخی اوقات موضع گیری خاصی را از آنها مشاهده نمی‌کنیم. گاهی اوقات می‌ترسند که با ورود آنها جمعیت مخاطبشان ریزش پیدا کند؛ برخی ورود پیدا نمی‌کنند و یا به گونه‌ای سخن می‌گویند که هزینه ای را برای آنها ایجاد نکند. این اسمش جهاد تبیین نیست. اسمش هزینه شدن برای مکتب و آرمان انقلاب اسلامی نیست. من فکر می‌کنم آنهایی که این مسیر را در پیش گرفته‌اند، حتی برای باورهای مکتب شیعه هم خودشان را هزینه نمی‌کنند‌؛ گویی از سیره حضرت زهرا سلام الله علیها فاصله گرفته اند. چرا؟ چون ماندگاری خودشان را به مستمع می‌بینند. در حالی که ماندگاری ما به مستمع نیست. این نشان دهنده این است که ما ایدئولوژی نگاه نمی‌کنیم و آینده نگر نیستیم.

رسا- آیا می توانیم بگوییم کسی که خودش را برای انقلاب اسلامی هزینه نکند برای مکتب اهل بیت علیهم السلام هم خود را هزینه نخواهد کرد؟

دقیقا همینطور است. حضرت زهرا سلام الله علیها در عصری که دیگران خودشان را خرج نکردند و یا به اینجا نرسیدند که خودشان را خرج کنند، ایستادند و خود را هزینه ولایت کردند. خیلی ها امروز شعار سیاسی شان این است که حضرت آقا فرمودند جذب حداکثری، یعنی باید به هر قیمتی جذب کرد. در حالی که چنین نیست؛ قرار نیست به هر قیمتی جذب کنیم. ما یک تکلیفی داریم و باید تکلیف خودمان را ادا کنیم.

اگر به تکلیف خودمان عمل کنیم، تازه می‌توانیم ادعا کنیم که به سیره حضرت زهرا سلام الله علیها تأسی کرده ایم. حضرت زهرا سلام الله علیها وقتی که همه مصلحت اندیشی کرده‌ و سکوت کردند، وارد میدان شدند. به شهادت هم رسیدند به ظاهر هم تمام شد ولی نه تمام نشد. با این کار و این تبیین کاری کردند که تاریخ در مقابل جهاد تبیین ایشان سر فرود آورد. فکر می‌کنم که ماهایی که ادعا می‌کنیم که علمداریم، پرچم داریم، تریبون داریم و مردم داریم، اگر قرار است کاری در این عرصه بکنیم بایستی به حضرت زهرا سلام الله علیها تأسی کنیم. چون امام زمان علیه السلام می فرمایند من به سیره ایشان عمل میکنم.

در این زمینه اگر اینگونه ورود پیدا کنیم دیگر از چیزی نمی‌ترسیم؛ مستمع هم ریزش پیدا کند یا از مرکز توجه  بیفتم یا زندگی ام تحت الشعاع قرار بگیرد. چون گستره و افق دید بسیار بالایی داریم به نام مذهب و باور شیعه که وجود امام زمان عجل الله تعالی فرجه هستند و هر کس این اعتقاد در جان او رسوخ کرده باشد نه خود و مایوس است، نه روح یاس را می‌دمد و نه مردم را از آینده انقلاب اسلامی (که به توصیه حاج قاسم سلیمانی حرم است و اگر نباشد دینی هم نخواهد بود) ناامید می کند.

رسا- همانطور که اشاره کردید باید در جهاد تبیین به سیره حضرت زهرا سلام الله علیها تأسی کنیم، این تبیین برای خواص جامعه چگونه است؟

زمانی جهاد تبیین فریضه شد که خواص وظیفه خود را انجام ندادند؛ وقتی که فریضه شود، یعنی بر عهده همه است و همه موظف به جهاد تبیین هستند. هرکس در حیطه کاری خودش هر زمان که فرصتی پیدا کرد، باید از اصل انقلاب دفاع کند. اگر خواص وارد شوند، طبیعی است عامه مردم به خواص نگاه می‌کنند و در این عرصه حرکت می‌کنند. اما اگر خواص ورود پیدا نکنند کار برای عامه مردم سخت تر می شود. چون عامه مردم راه را در این عصری که عصر تاویل است نمی توانند پیدا کنند. در عصر تنزیل اوضاع و احوال مشخص است؛ اما وقتی عصر، عصر تاویل می شود، یعنی عصر نفاق و شبهه و فتنه آنهایی که باید وارد میدان شوند، خواص و جامعه نخبگانی هستند.

حتماً جامعه خطباء و مداحان از جامعه نخبگانی کشور هستند. هر اندازه که کار خود را به درستی انجام دادند می توانند بگویند ما به حضرت زهرا سلام الله علیها تأسی کرده ایم و اندازه که مصلحت اندیشی کردند بدانند که بویی از حضرت زهرا سلام الله علیها و سیره ایشان نبرده اند؛ هر کسی هم که می‌خواهد باشد. الگو و شاخص حضرت زهرا سلام الله علیها است. مشکل ما این است که به افراد نگاه می‌کنیم  و اگر آن کلیّت را در نظر بگیریم، هیچگاه باز نمی مانیم. حضرت زهرا سلام الله علیها زمانی که دیدند به ظاهر تنها هستند، جانشان، مالشان و حتی آبرویشان را هزینه کردند. هرکس هم که آبرویی پیدا کرد به برکت همین انقلاب و حضرت زهرا سلام الله علیها است. اگر انقلاب اسلامی نبود هیچ گاه هیئت ها و مکتب امام حسین علیه السلام به شکل امروزی گسترش پیدا نمی کرد. چرا حاج قاسم امروز انقلاب اسلامی را حرم اهل بیت علیهم السلام می داند؟ چون دنیا را گشته است و به عنوان دیده بان دیده است که اگر این انقلاب نباشد، دیگر چیزی از دین نخواهد بود. امام حسینی که از قرار است از او آزادگی را دریافت کنیم و به دنیا منتقل کنیم، فقط در این انقلاب اسلامی اتفاق می افتد و در غیر از انقلاب اسلامی امام حسین واقعی تبیین نمی‌شود.